Innovatieve zorg voor complexe wonden

Een team van drie gespecialiseerde wondzorgconsulenten, met expertise in wondzorg en decubituspreventie, vormt de kern van de Wondkliniek. Zij nemen geregeld deel aan congressen en cursussen om up-to-date zorg op maat van de patiënt te bieden. Dr. Eva-Line Decoster fungeert als verantwoordelijke en superviserende arts en is het eerste aanspreekpunt op artsenniveau. De kliniek werkt nauw samen met specialisten van diverse diensten, waaronder Huidziekten, Plastische, reconstructieve en esthetische chirurgie, Nefrologie en infectieziekten en Orthopedie.

HOLISTISCHE BENADERING VAN WONDZORG

Traditioneel was wondzorg voornamelijk gericht op het fysieke aspect van de wonde. De huidige aanpak binnen de Wondkliniek gaat verder en omvat een holistische benadering. Ze focust niet alleen op de behandeling van de wonde zelf, maar pakt ook de onderliggende oorzaken aan, bevordert het algemene welzijn van de patiënt en erkent de emotionele aspecten van wondgenezing. Deze brede aanpak verbetert de genezingsresultaten en verhoogt de levenskwaliteit van de patiënt.

ONDERSTEUNING VAN HOSPITALISATIEAFDELINGEN

De Wondkliniek ondersteunt de hospitalisatieafdelingen met expertise op het gebied van complexe wondzorg. Wondconsulenten bieden hulp wanneer basiswondzorg onvoldoende resultaat oplevert. Dit kan het formuleren zijn van een wondzorgadvies maar ook het uitvoeren van complexe wondzorg. De wondzorgconsulenten voeren verschillende gespecialiseerde handelingen uit die niet noodzakelijk tot de basisopleiding verpleegkunde behoren, zoals het debrideren van necrotische wonden of het aanleggen van negatieve druktherapie met spoelingen. Zowel de behandelende arts als de verpleegkundigen van de afdeling waar een patiënt is opgenomen kunnen een advies van de Wondkliniek aanvragen. Men kan advies inwinnen bij de wondzorgconsulenten afzonderlijk als in combinatie met een chirurgisch advies.

Wekelijks zitten de wondconsulenten samen met Dr. Decoster om alle patiënten te bespreken. Hierdoor is er een gegarandeerde continuïteit van zorg. Het biedt ook de mogelijkheid een chirurgisch advies af te leveren, ook al was dat niet noodzakelijk zo aangevraagd.

OPLEIDING EN BELEIDSLIJNEN

De Wondkliniek vervult ook een belangrijke taak op het vlak van opleiding en beleidsontwikkeling. Het doel is om op elke afdeling expertise te ontwikkelen voor het uitvoeren van niet-complexe wondzorg, zodat de Wondkliniek zich kan concentreren op complexe wondzorg. De wondzorgconsulenten werken actief mee aan ziekenhuisbrede richtlijnen voor basiswondzorg en decubituspreventie, onder andere via specifieke stuurgroepen. Daarnaast geven ze opleidingen aan (referentie)verpleegkundigen over wondzorg en decubituspreventie.

Onlangs verspreidde de Wondkliniek een uitgebreide handleiding voor het opstarten van eenvoudige negatieve druktherapie naar alle afdelingen. Tegelijkertijd zet de kliniek sterk in op het academische karakter van het ziekenhuis en fungeert ze als opleidingscentrum voor toekomstige wondzorgverpleegkundigen en laatstejaarsstudenten met een bijzondere interesse in wondzorg.

AMBULANTE ZORG EN CONSULTATIES

Naast de behandeling van gehospitaliseerde patiënten biedt de Wondkliniek ook vier dagen per week consultatiemomenten aan voor ambulante patiënten.

In het afgelopen jaar registreerde de kliniek bijna 1.500 contacten. Het verwijzingspatroon is bijzonder divers: patiënten komen via de huisarts, andere disciplines, betrokken thuisverpleegkundigen of op eigen initiatief wanneer de wondzorg niet goed verloopt. De lage drempel maakt het voor iedereen toegankelijk, en het brede verwijzingspatroon bewijst dat de Wondkliniek hier uitstekend in slaagt.

Onlangs kregen de consultatieruimtes op de dienst Algemene, kinder- en vaatheelkunde een face-lift. Patiënten krijgen er zorg in een aangename en comfortabele omgeving, met voldoende aangepast materiaal en de nodige tijd voor elke patiënt. De Wondkliniek erkent het grote belang van het welzijn en welbevinden van patiënten met chronische wonden en zet zich daar actief voor in.

Bij elke nieuwe patiënt neemt de Wondkliniek de medische voorgeschiedenis door en volgt een uitgebreid assessment van de wonde en de omliggende huid. Dit assessment diagnosticeert de oorzaak van het wondtype, meet de wonde, documenteert met foto’s, observeert de omliggende huid, bepaalt noodzakelijke preventiemaatregelen en bespreekt factoren die de wondgenezing beïnvloeden. De Wondkliniek gebruikt de TIME (Tissue, Infection/ Inflammation, Moisture, Edge) CDST (Clinical Decision Support Tool) om het assessment gestructureerd en onderbouwd uit te voeren. Indien nodig voeren aanvullend bloedonderzoek, wondculturen of beeldvorming de analyse verder aan. Bij een vermoeden van vasculaire problematiek gebeurt ter plaatse een enkel-armindexmeting of een duplex vaatlabo-onderzoek.

De Wondkliniek schrijft telkens een wondbeleid uit voor thuisverpleegkundigen en maakt een medisch verslag op voor de verwijzende arts of huisarts. Chirurgen van de dienst Algemene, kinder- en vaatheelkunde superviseren de consultaties. Eéns per week staan consultaties ingepland waarvoor gedeeld advies met de dienst Huidziekten mogelijk is. Bij chronische wonden komen geregeld dermatologische problemen voor, soms ook als gevolg van de langdurig toegepaste wondzorg.

INNOVATIES IN WONDZORG

De Wondkliniek volgt nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van complexe en chronische wonden op en onderzoekt of innovaties kunnen worden geïmplementeerd. De focus ligt onder andere op vernieuwde inzichten binnen negatieve druktherapie, waardoor ambulante opvolging van wonden sneller mogelijk wordt. Daarnaast introduceert de Wondkliniek nieuwe technieken om wonden grondig te reinigen en te debrideren.

Onlangs startte de Wondkliniek met LPRF (Leukocyte- and Platelet-Rich Fibrin)-behandelingen. Deze techniek gebruikt lichaamseigen bloed van de patiënt. Na bloedafname in buisjes centrifugeert men het bloed, wat resulteert in een superklonter. Uit deze superklonter ontstaan membranen, opgebouwd uit een stevig fibrinenetwerk met witte bloedcellen en geactiveerde bloedplaatjes. Deze membranen vormen de eerste opbouw van een extracellulaire matrix in de wonde. Het belangrijkste is dat ze het lichaam een toolbox aanreiken waarmee de wonde alsnog zelf sneller kan genezen met lichaamseigen materiaal. De superklonter geeft gedurende 7 dagen langzaam groeifactoren en leukocyten vrij die de neovascularisatie en aanmaak van bindweefsel en epitheel versnellen.

LPRF-behandelingen bevorderen een snelle wondgenezing en verminderen de intensiteit van de wondzorg tussen de behandelingen door. Ondertussen ondergingen in 2024 al 20 patiënten deze behandeling, met zeer bemoedigende resultaten. Binnenkort start een studie binnen de Wondkliniek om de effecten van LPRF-behandelingen verder te onderzoeken.

Wie kan naar de Wondkliniek komen?

Elke patiënt met een uitgebreide, complexe, niet- genezende of chronische wonde is welkom op de Wondkliniek.

Patiënten met diabetische voetwonden verwijst de Wondkliniek door naar de diabetische voetkliniek, waar de aanpak specifiek op deze problematiek is gericht.

De Wondkliniek kan gecontacteerd worden via 2559 of wondzorgkliniek.brugge@azsintjan.be

REFERENTIES

1. 1. 1. Jonkers, Aliëtte. Wondbeoordeling Alles draait om Nursing, 2021, 27.9: 25-31
      2. Paul J Negative-pressure wound therapy with instillation: international consensus guidelines. Plast Reconstr Surg 2013 Dec;132(6):1569-1579 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24005370/
      3. de Carvalho. Autologous Matrix of Platelet-Rich Fibrin in Wound Care Set- tings: A Systematic Review of Randomized Clinical Trials. J Funct Biomater. 2020 May 14;11(2):31 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32422949/