De aanpak van depressie door de huisarts - Een handboek voor de praktijk

De aanpak van depressie door de huisarts – Een handboek voor de praktijk is de neerslag van een boeiend samenwerkingsproject tussen de Brugse huisartsenvereniging HABO (Huisartsen van Brugge en Omgeving), de Brugse PAAZ-psychiaters en de onderzoeksgroep LUCAS van de K.U.Leuven. Het boek bevat handige praktijktips voor huisartsen.

Depressie is een belangrijk probleem voor de volksgezondheid. Ongeveer 15% van de bevolking lijdt in de loop van zijn/haar leven aan een depressie. Eén op de drie depressies heeft bovendien een chronisch karakter. De huisarts is vaak de eerste of enige hulpverlener die in contact komt met depressieve patiënten. Slechts één op de vier patiënten met een noemenswaardige depressie zou een wetenschappelijk onderbouwde behandeling krijgen. Studies hebben nochtans uitgewezen dat depressies effectief behandeld kunnen worden in de eerste lijn, met name door de huisarts.

De samenwerking tussen de eerste- en de tweedelijns geestelijke gezondheidszorg is voor verbetering vatbaar. De communicatie tussen huisartsen en psychiaters laat namelijk vaak te wensen over en de onderlinge taakafbakening tussen beide partijen is niet altijd duidelijk. Een betere samenwerking tussen huisarts en psychiater is een belangrijke stap in de richting van een meer geïntegreerde, efficiëntere en kwalitatief betere gezondheidszorg. Huisarts en psychiater zijn immers natuurlijke partners in de geestelijke gezondheidszorg en hebben een complementaire en specifieke taak, afhankelijk van de ernst van de aandoening en het stadium waarin de patiënt zich bevindt.

Om de samenwerking tussen huisartsen en psychiaters te optimaliseren en zodoende de behandeling van depressies te verbeteren, kwam in 2001 op initiatief van de Brugse huisartsenvereniging en de PAAZpsychiaters het project ‘Tussen de Lijnen’ tot stand. Het project werd wetenschappelijk ondersteund door het onderzoekscentrum LUCAS van de K.U.Leuven. Het boek De aanpak van depressie door de huisarts is ontstaan uit de ervaringen die werden opgedaan tijdens dit project.

Het handboek vertrekt vanuit de ervaringen en vragen van huisartsen in verband met de aanpak van depressies. Er worden nuttige tips gegeven zodat ze zelf depressieve klachten kunnen ontdekken en behandelen en indien nodig hun patiënten doorheen het landschap van de geestelijke gezondheidszorg kunnen leiden. Een prominente rol wordt in het boek toebedeeld aan het feit dat de huisarts niet alleen aandacht moet besteden aan de lichamelijke aspecten die een rol kunnen spelen bij depressie, maar ook aan de psycho-sociale context van de patiënt. De brede kijk van de huisarts kan een meerwaarde zijn, op voorwaarde dat hij/zij in staat is om orde te bewaren in de grote hoeveelheid informatie en de juiste invalshoek vindt om de problemen aan te pakken.

Het boek wil niet alleen kennis overdragen, maar ook de toepassing van principes en hulpmiddelen in de praktijk ondersteunen. Schema’s, kaders en overzichten illustreren de aangehaalde theorieën. Richtlijnen en tips worden aangevuld met antwoorden op veelgestelde vragen, concrete aanbevelingen en bruikbare instrumenten. Daarnaast wordt uitvoerig aandacht besteed aan moeilijkheden (communicatief, organisatorisch,…) die de huisarts kan ervaren.

Dit boek is in eerste instantie een handboek voor huisartsen. Het kan ook interessant zijn voor andere artsen en voor al wie in de geestelijke gezondheidszorg met huisartsen samenwerkt.