Minimaal invasieve Laser Enucleatie van de Prostaat: een innovatieve behandeling voor goedaardige prostaatvergroting

Bij goedaardige prostaatvergroting neemt de transitiezone van de prostaat in volume toe van 5 ml tot zelfs 400 ml. Bij de meeste mannen gaat het om een volumetoename van enkele tientallen ml. Deze aandoening kan initieel medicamenteus behandeld worden met onder andere alfablokkers en 5-alfa- reductase inhibitoren. Vaak is uiteindelijk een heelkundige oplossing nodig om de klachten te verhelpen en om nadelige gevolgen van de medicatie te vermijden, zoals beschadiging van blaas en nieren die onomkeerbaar kan zijn.

NADELEN VAN KLASSIEKE BEHANDELING

Tot voor kort paste de uroloog meestal een TURP (TransUrethrale Resectie van de Prostaat) toe om het goedaardig weefsel weg te schrapen met elektrische energie. De buitenkant (het kapsel) van de prostaat blijft hierbij ongewijzigd. Tijdens een TURP worden de bloedvaten niet tegelijkertijd dichtgeschroeid, waardoor de kans op nabloeding niet klein is.

Prostaten die te volumineus zijn (vanaf 80 ml volgens de richtlijnen van de European Association of Urology), kunnen niet met een TURP behandeld worden. In dat geval moet een abdominale (‘open’) prostatectomie of laserenucleatie van de prostaat worden uitgevoerd.

Een abdominale prostatectomie wordt uitgevoerd via een onderbuikincisie en gaat vaak gepaard met fors bloedverlies. De sonde blijft meestal een vijftal dagen ter plaatse, waardoor de patiënt vaak een week in het ziekenhuis verblijft.

MINIMAAL INVASIEVE LASERENUCLEATIE

Een Holmium Laser Enucleatie van de Prostaat (HoLEP) is een procedure waarbij de uroloog met laserenergie het goedaardige prostaatweefsel scherp uitsnijdt langs het plaskanaal. In tegenstelling tot de TURP ontstaan op die manier geen kleine stukjes, maar 2 of 3 grote prostaatkwabben. Vervolgens versnippert een morcellator de goedaardige kwabben in de blaas, waarna de arts ze via het plaskanaal ophaalt voor anatomopathologisch onderzoek. Het Urologisch Centrum Noord-West- Vlaanderen (de dienst Urologie van het AZ Sint-Jan Brugge AV en het AZ Sint-Lucas Brugge) biedt deze innovatieve techniek aan sinds juni 2019 en voerde deze al meer dan 1.000 keer uit.

INTRODUCTIE VAN MILEP IN DE BENELUX

In juli 2024 zette het Urologisch Centrum Noord-West- Vlaanderen een nieuwe stap in de behandeling van goedaardige prostaatvergroting toen dr. Pieter Uvin voor het eerst in de Benelux een Minimaal invasieve Laser Enucleatie van de Prostaat (MiLEP) uitvoerde. Bij deze techniek haalt de uroloog, net als bij de HoLEP, het weefsel met een laser via de urinebuis weg. Het verschil is dat MiLEP gebruikmaakt van veel dunnere instrumenten, waardoor de kans op complicaties (zoals littekenvorming in de plasbuis) verkleint, met nog betere resultaten tot gevolg. Intussen voerden dr. Pieter Uvin en dr. Pieter D’hulst al meer dan 80 MiLEP-procedures succesvol uit in het AZ Sint-Jan Brugge AV en het AZ Sint-Lucas Brugge.

Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen behandelingen voor goedaardige prostaatvergroting (alle bovenstaande) en behandelingen voor prostaatkanker (zoals een robotgeassisteerde radicale prostatectomie). Bij heelkundige procedures voor goedaardige prostaatvergroting blijft het prostaatkapsel altijd ter plaatse, waardoor het risico op erectiele dysfunctie en urineverlies zeer klein is. Toch zijn er grote verschillen tussen de verschillende procedures die gebruikt worden voor goedaardige prostaatvergroting.

WAAROM KIEZEN VOOR LASERENUCLEATIE?

Laserenucleatie van de prostaat (HoLEP en MiLEP) biedt enkele belangrijke voordelen ten opzichte van de klassieke TURP (prostaatvolumes < 80 ml) en de abdominale (‘open’) prostatectomie (prostaatvolumes > 80 ml):

• Laserenucleatie kan alle prostaatvolumes behandelen.
• De laser schroeit de bloedvaten onmiddellijk dicht, zodat er minder bloedverlies optreedt tijdens de ingreep en de kans op bloedingen na de ingreep verkleint.
• In vergelijking met een TURP heeft de patiënt na een laserenucleatie een krachtiger urinestaal en verkleint het risico op een heringreep door aangroei van het goedaardig prostaatweefsel.
• De blaassonde hoeft meestal maar 1 of 2 dagen ter plaatse te blijven, waardoor de hospitalisatieduur aanzienlijk verkort en de procedure kostenefficiënt is, zowel ten opzichte van TURP als de abdominale prostatectomie.
• Bij volumineuze prostaten moet de patiënt niet herstellen van een onderbuikincisie. Uiteraard is er bij een laserenucleatie na de procedure ook geen litteken ter hoogte van de onderbuik.

Een bijkomend voordeel van een Holmium-lasertoestel is dat de laserenergie ook heel geschikt is voor de – eventueel gelijktijdige – behandeling van urolithiasis (blaasstenen, ureterstenen en nierstenen).

Als bijwerking van laserenucleatie kunnen er de eerste weken na de operatie wel wat meer ‘irritatieve plasklachten’ zijn, zoals aandrang (urge) of een verhoogde plasfrequentie. Deze klachten gaan altijd spontaan voorbij na enkele weken. Andere nadelen zijn de wat langere operatieduur en de hoge kostprijs van de apparatuur.

Deze nadelen wegen absoluut niet op tegen de voordelen die een patiënt ondervindt wanneer hij een laserenucleatie ondergaat, in vergelijking met de klassieke technieken zoals TURP en abdominale prostatectomie. Voor geen enkele techniek ter behandeling van goedaardige prostaatvergroting bestaat zoveel wetenschappelijke evidentie – meer dan 20 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken. Volgens de recente richtlijnen van de European Association of Urology is HoLEP de voorkeursbehandeling voor grotere prostaatvolumes, als de juiste apparatuur en expertise beschikbaar zijn.

EEN TOEKOMSTGERICHTE AANPAK

HoLEP (Holmium LaserEnucleatie van de Prostaat) is een innovatieve en wetenschappelijk goed onderbouwde techniek voor de behandeling van goedaardige prostaatvergroting. Onderzoek toont aan dat HoLEP minstens even effectief en veilig is als de klassieke behandelingen, zoals TURP of abdominale prostatectomie, met belangrijke voordelen voor de patiënt, zoals minder bloedverlies en een kortere hospitalisatieduur. Bij MiLEP (Minimaal invasieve Laser Enucleatie van de Prostaat) gebeurt dezelfde ingreep, maar met dunnere instrumenten, wat de kans op complicaties nog vermindert en de techniek nog patiëntvriendelijker maakt.

REFERENTIES

Breno Barros Alves MD, Pedro Gabrich MD, Luciano A. Favorito MD , Prospec- tive results of the minimally invasive laser enucleation of the prostate (MiLEP), 08 September 2024, https://doi.org/10.1002/pros.24790