Met zijn multidisciplinaire aanpak bouwde de dienst Oogziekten op campus Henri Serruys van het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV een solide naam op in de ruime regio. Diensthoofd dr. Bernard Reynders is al meer dan 30 jaar aan het ziekenhuis verbonden. Hij stond mee aan de bakermat van de dienst en stuurt een specialistenteam aan dat een breed spectrum van de oftalmologie in de vingers heeft.
Vooruitstrevende aanpak
De dienst Oogziekten creeerde een associatief verband waarin alle disciplines vervat zitten. Op de oftalmo-oncologie, oftalmo-elektrofysiologie en netvlieschirurgie na bieden de vier specialisten met de deskundige hulp van speciaal opgeleide paramedici de diverse subdisciplines van de oogheelkunde aan – een uitzonderlijk totaalpakket voor een regionaal ziekenhuis. Dr. Bernard Reynders ontfermt zich over de glaucoompatienten en specialiseerde zich daarnaast in de cataractchirurgie. Deze laatste oftalmologische specialisatie deelt hij met zijn zoon, dr. Stefaan Reynders, die verder voornamelijk instaat voor de refractieve (bril- of contactlensvervangende) chirurgie en zowel cosmetische als correctieve oculoplastie. Ook dr. Claire Miroir beoefent deze laatste subdiscipline en legt zich op haar beurt vooral toe op de strabologie. Diagnostisch onderzoek en niet-chirurgische behandelingen van het netvlies alsook de intravitreale injecties voor netvlieslijden, ten slotte, behoren in het bijzonder tot het specialisatiedomein van dr. Katty Bourgoignie.
Op campus Henri Serruys staan de recentste oogheelkundige toestellen ter beschikking van het oftalmologische team.
Geavanceerde infrastructuur
Vier jaar geleden onderging de dienst Oogziekten een indrukwekkende gedaanteverandering. In de comfortabele werkruimte met eigen operatiekamer hebben de specialisten de meest geavanceerde infrastructuur ter beschikking die nauwkeurig upto- date gehouden wordt. De dienst implementeerde de allerlaatste nieuwe oogheelkundige toestellen, technieken en technologische innovaties op de markt. Zo is er de uiterst sterke Callisto-microscoop, een van de eerste exemplaren die in het land geïnstalleerd werden. Deze is aan het plafond van de operatiekamer gemonteerd en met variabele as hanteerbaar zodat hij het operatieveld eronder volledig vrijlaat. Daarnaast zijn er twee faco-emulsificatietoestellen die om de zes maanden een update krijgen. Op het domein van de diagnostiek is er de laatste nieuwe apparatuur voor gezichtsveldonderzoek, de Twinfield. Die biedt naast een uitgebreide waaier aan aangepaste programma’s voor een snelle, accurate diagnose van aandoeningen als glaucoom, ouderdomsmaculadegeneratie, neurologische pathologieën,… de mogelijkheid om individuele testprogramma’s op maat te creëren. De meest recente fluorescentie-angiografietoestellen brengen dan weer uiteenlopende netvliesaandoeningen aan het licht. Het team beheerst alle mogelijke lasertherapieën, van de behandeling van glaucoom en postoperatieve cataractchirurgie met de Yag-laser over neovasculaire membranen en netvliesafwijkingen met de Argon-laser tot refractieve chirurgie.
Microscopische precisie
De voorganger van het huidige diensthoofd, dr. Rafaël Van Oye, legde samen met dr. Bernard Reynders de eerste gedurfde stap om in de cataractchirurgie, die toen nog in de kinderschoenen stond, de overstap te maken van intracapsulaire extractie (wat nadien maar een beperkte zichtcorrectie met bril toeliet) naar extracapsulaire extractie (de eerste techniek die de mogelijkheid bood een kunstlens te implanteren). Ze wierpen zich daarmee op als ware pioniers in de kuststreek. Relatief gezien haalt het ziekenhuis een van de hoogste aantallen cataractoperaties per jaar voor twee chirurgen. Samen voeren zij jaarlijks ongeveer 1450 dergelijke operaties uit. Cataract is als pathologie niet meer evolutief, maar het soort lenzen is wel sterk geëvolueerd en vraagt een verfijndere techniek. Voor de cataract- en refractieve chirurgie zijn er bijvoorbeeld de speciale, voornamelijk torische en multifocale, intraocculaire inplantlenzen met asrichtingen. De veiligheid en het comfort van de ingreep is sterk toegenomen voor zowel arts als patiënt. De Callisto-microscoop maakt computergeassisteerde cataractchirurgie van het hoogste niveau mogelijk. Het ingebouwde geleidingssysteem stuurt de chirurg tijdens de ingreep en zorgt voor een grotere nauwkeurigheid zodat torische lenzen perfect in de as van het te corrigeren astigmatisme komen en ook multifocale lenzen om presbyopie te verhelpen heel goede resultaten geven. Dankzij de enorme evoluties in biometrie en lenstechnologie mogen de meeste patiënten ‘brilonafhankelijkheid’ verwachten na cataractchirurgie.
Cataract is als pathologie niet meer evolutief, maar het soort lenzen is wel sterk geëvolueerd en vraagt een verfijndere operatietechniek. Dankzij de enorme evoluties in biometrie en lenstechnologie mogen de meeste patiënten ‘brilonafhankelijkheid’ verwachten na cataractchirurgie.
Individuele aanpak
Door speciale raadplegings- of behandelingsdagen in te richten voor specifieke pathologieën zorgt de dienst ervoor dat de verdeling tussen de subspecialisaties vlot verloopt. Twee namiddagen per week zijn bijvoorbeeld voorbehouden aan kinderoftalmologie, waarbinnen strabisme een grote plaats inneemt. Omdat een vroege diagnostiek en goede opvolging doorslaggevend zijn, screent Kind & Gezin sedert enkele jaren peuters van een- en tweejarige leeftijd op strabisme en amblyopie om vervolgens door te verwijzen naar het ziekenhuis. De bijzonder patiëntgerichte aanpak zorgt voor tal van doorverwijzingen uit de periferie. Samen met de orthoptiste volgt de chirurg voor elk kind individueel de evolutie en bepaalt op basis daarvan de juiste aanpak. Bedoeling is elk kind een perfect zicht te geven wanneer het de lagere school aanvat. Zijn een bril of afplakken van het oog geen optie of niet afdoend, dan is correctieve chirurgie aan de orde. Anders dan vroeger gebeurt dit in dagopname. De chirurg hanteert bovendien een minimaal invasieve techniek waarbij de oogspieren via kleine wondjes gemanipuleerd worden (ook knoopsgatchirurgie genoemd). Deze techniek maakt de ingrepen een stuk moeilijker maar is wel patiëntvriendelijker, wat betekent: minder pijn, snellere genezing en geen littekenvorming. Een ingreep bij volwassenen die als kind niet de kans kregen op een (her)operatie of die lijden aan dubbelzicht door spierverlamming ten gevolge van schildklierziektes, trauma of hersentrombose gaat de chirurg niet uit de weg.
Totaalservice
Voor de intravitreale behandeling van vochtige leeftijdsgebonden maculadegeneratie, significant macula-oedeem bij diabetische retinopathie en macula-oedeem ten gevolge van retinale veneuze occlusie kunnen patiënten sinds zeven jaar op campus Henri Serruys terecht bij een team met 15 jaar ervaring op het palmares. Het gaat om een chronische, ambulante behandeling die de levenskwaliteit van diabetespatiënten en ouderen aanzienlijk verbetert. Gezien de sterke vergrijzing aan de kust stijgt het patiëntenbestand voor deze aandoeningen dan ook gestaag. Tijdens de zomermaanden zijn er bovendien heel wat doorverwijzingen voor vakantiegangers uit het binnenland. Alle diagnostische onderzoeken van het netvlies die hiermee gepaard gaan, zoals de fluoangiografie en OCT-beeldvorming, en daarbovenop laserbehandelingen van het netvlies maken deel uit van de expertise binnen campus Henri Serruys. De vele verwijzingen demonstreren het vertrouwen van de oog- en huisartsen uit de streek. Dat twee van de vier artsen een voltijdse activiteit uitoefenen binnen de, muren van het ziekenhuis, draagt alleen maar bij tot de dienstverlening en beschikbaarheid voor de patiënt. Zij kunnen urgenties opvangen en de verwijzende artsen permanent bijstaan voor consulten. De nauwe samenwerking impliceert verdere opvolging door de eigen arts, zo niet zouden de patiëntenaantallen deze uitgebreide service in het gedrang brengen.
In hun eigen operatiezaal voeren de oogartsen ingrepen uit onder plaatselijke verdoving, zoals de toediening van anti-VEGF injecties bij patiënten met vochtige maculadegeneratie of macula-oedeem.
Oog voor de patiënt
Een prima samenwerking is er vanzelfsprekend ook met de andere disciplines binnen de ziekenhuismuren en – voor specifieke, ernstige oculaire pathologie – met de collega’s van campus Sint-Jan en de nabijgelegen universitaire centra. Verder volgen de specialisten van campus Henri Serruys zelf nauwgezet de evoluties op en wonen ze relevante congressen zo mogelijk bij. Het Congress of the Academia Ophthalmologica Belgica van het Belgisch Oftalmologisch Gezelschap (BOG) staat alvast jaarlijks op het programma. Tot slot is ook liefdadigheid de dienst niet vreemd. Een van de artsen engageerde zich al meermaals voor de ‘See & Smile’ vzw. Deze Belgische organisatie coördineert missies van oogartsen, plastisch chirurgen, tandartsen, opticiens en verpleegkundigen om cataract, gespleten lippen en verhemelten te corrigeren en tandheelkundige ingrepen uit te voeren in ontwikkelingslanden. Recent nog verbleef de specialist een paar weken in Madagascar en voorheen opereerde deze al tweemaal in Burundi. Operaties op geheel vrijwillige basis, waarbij de artsen zelf instaan voor hun reiskosten. Een dienst met een hart voor mensen, met andere woorden, die op hetzelfde spoor wil verdergaan, met een uitbreiding in alle disciplines zodat een persoonlijke aanpak met oog voor de patiënt als individu gegarandeerd blijft.