Recent zijn enkele nieuwe technieken ontwikkeld die een veel preciezere evaluatie van de slokdarmfunctie mogelijk maken. De toepassing van deze technieken betekent een grote stap voorwaarts, zowel op vlak van research als in de dagelijkse klinische praktijk.
Hoge Resolutie Manometrie
Hoge Resolutie Manometrie: simultane contractie
Slokdarmmanometrie wordt sinds lange tijd beschouwd als de “gouden standaard” in de evaluatie van de slokdarmfunctie.Traditioneel plaatste de arts een catheter met 3 tot 8 druksensoren in de slokdarm en vroeg hij aan de patiënt om een paar keer te slikken. De meetgegevens vergeleek hij vervolgens met een diagnostisch classificatiesysteem, gebaseerd op een aantal manometrische afwijkingen. Het gebruikte materiaal en de toegepaste methodologie van de meting was echter niet gestandaardiseerd. Daarenboven bleek een correcte plaatsing van de druksensoren niet evident; het onderzoek was dan ook in belangrijke mate “operator dependent”. Dit alles maakte het moeilijk om betrouwbare reproduceerbare onderzoeken uit te voeren.
Bij Hoge Resolutie Manometrie (HRM) wordt een meting uitgevoerd op 36 niveaus, met druksensoren op 1 cm van elkaar. Met een dergelijk meettoestel is de plaatsbepaling van de hogedrukzones (bovenste en onderste slokdarmsfincter) een stuk eenvoudiger. Artefacten als gevolg van beperkte verplaatsingen van de catheter zijn veel minder storend. Dankzij deze elementen gebeurt de uitvoering van het onderzoek eenvoudiger en efficiënter. De arts verkrijgt zo een massa aan meetgegevens, geanalyseerd met een computer.
Met deze nieuwe methode zijn vernieuwde algoritmen opgesteld om meetgegevens te verwerken tot klinisch relevante gegevens. HRM kan ook gecombineerd worden met impedantiemeting, wat toelaat de correlatie te bepalen tussen al dan niet gestoorde boluspassage en manometrische veranderingen. De optimale toepassing van deze onderzoeksmethode kan het gebruik van stralenbelastende radiografische technieken doen verminderen.
Hoge Resolutie Manometrie is een relatief eenvoudig uitvoerbaar onderzoek, dat op een betrouwbare, reproduceerbare manier een schat aan informatie geeft. Aldus heeft het een belangrijke plaats verworven in de evaluatie van een aantal symptomen zoals o.a. dysfagie en thoracale pijn.
Hoge Resolutie Manometrie: peristaltische golf
pH-impedantiemeting
Impedantiemeting is gebaseerd op de meting van elektrische weerstand tussen multipele elektrodes, geplaatst op een probe in het lumen van de slokdarm. Wanneer de slokdarm leeg is, meet men op verschillende niveaus de weerstand van de slokdarmmucosa. Intralumineel lucht doet de weerstand stijgen, bij passage van een vochtbolus ziet men de weerstand dalen. Verschillende validatiestudies bevestigen de hoge gevoeligheid en accuraatheid van deze onderzoeksmethode voor de detectie van bolusbewegingen in de slokdarm.
De methode maakt het mogelijk om de aard (vloeibaar, gas of gemengd) en de progressie van een bolus te detecteren, alsook – in het geval van reflux – het proximale bereik van het refluaat. Waar klassieke pH-monitoring faalt bij de detectie van niet-zure (maar soms wel pathologische/symptomatische) reflux, kan impedantiemeting deze events wel registreren. Door gegevens van pH en impedantiemeting te combineren, wordt bij consensus het onderscheid gemaakt tussen zure reflux, milde zure reflux en alkalische reflux.
In theorie kan deze meting uitgevoerd worden onder behandeling met een PPI (protonpompinhibitor), bij patiënten met blijvende bezwaren ondanks optimale zuurblokkage, maar gewoonlijk wordt de behandeling gedurende zeven dagen stopgezet. De diagnostische waarde van dit onderzoek neemt nog toe wanneer de associatie gemaakt wordt tussen klachten en “events” tijdens de meting: deze gegevens worden
verwerkt tot Symptom Index (SI) en Symptom-Associated Probability (SAP).
pH-impedantiemeting heeft ondertussen een belangrijke plaats ingenomen in de evaluatie van slokdarmlijden, vooral van de “moeilijke” refluxpatient, en dit zowel bij typische als atypische klachten. Bij een aantal patiënten is het nu mogelijk om symptomatische refluxepisodes te detecteren, die vroeger gemist werden door de beperkingen van de pH-metrie. Hierdoor kan de behandelende arts de therapie op een betere manier bijsturen en op een betrouwbaardere manier de indicatie stellen voor verdere stappen zoals heelkunde.
Conclusie
Hoge Resolutie Manometrie en pH-impedantiemeting zijn onderzoeksmethodes die artsen toelaten op een veel preciezere manier een diagnose te stellen van een aantal aandoeningen die vroeger niet detecteerbaar waren. Op basis van de gegevens kunnen ze een gerichtere en efficiëntere aanpak voorstellen. Daarenboven zijn deze technieken door hun gebruiksgemak veel minder operatorafhankelijk, bijgevolg betrouwbaarder en eenvoudiger te reproduceren dan de klassieke onderzoeksmethodes.
