Transperineale prostaatbiopsieën in ambulante setting voordelig voor patiënten

De diensten Urologie en Radiologie van AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV en AZ Sint-Lucas Brugge voeren sinds twee jaar MRI fusiegeleide transperineale prostaatbiopsieën onder lokale verdoving en in een ambulante setting uit. Door de intensieve samenwerking tussen deze diensten is de diagnostiek van prostaatkanker geoptimaliseerd. De patiënten verdragen deze techniek zonder noemenswaardige complicaties, zo blijkt uit de wetenschappelijke studie die ze recent publiceerden in het tijdschrift Abdominal Radiology ¹.

Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen (De Vulder, Gieraerts K, et al. Abdominal Radiology, 2022)¹. Als gevolg van de vergrijzing van de bevolking verwacht men dat het aantal diagnoses en sterfgevallen door deze aandoening zal toenemen. Prostaatkanker is een heterogene aandoening waarbij er zowel laag- als hooggradige vormen voorkomen. Een MRI-beeld van de prostaat is in staat om de agressievere vormen van prostaatkanker te detecteren, maar voor het stellen van de definitieve diagnose worden er steeds biopsieën van de prostaat genomen.

Door middel van geavanceerde beeldvormingstechnieken kan het MRI beeld van de prostaat gefusioneerd worden met de echografie van de prostaat, waardoor de prostaatbiopsieën in de meest verdachte zone(s) kunnen genomen worden. Dit heet MRI-echogeleide fusiebiopsie van de prostaat. Vroeger gebeurden deze biopsieën ‘ad random’ in de prostaat. Hierdoor werden de hooggradige of agressievere vormen van prostaatkanker vaak gemist en werden laaggradige “indolente” prostaatkankers nodeloos gedetecteerd. Door fusie van de MRI-beelden kan de radioloog de exacte MRI lokalisatie van het prostaatletsel terugvinden en aanprikken, wat zorgt voor een correcte diagnose en typering van prostaatkanker.

Het ultrasound systeem is een high-end echografietoestel uitgerust met speciale software en een elektromagnetische zender gemonteerd op een scharnierarm waardoor de MRI-beelden kunnen gefusioneerd worden met de realtime echografiebeelden. Tijdens het onderzoek zal bij elke beweging van de echografiesonde het MRI-beeld mee veranderen zodat de arts exact weet op welke plaats de weefselstukjes in de prostaat moeten genomen worden.

GOUDEN STANDAARD

Bij het nemen van prostaatbiopsieën is er steeds een risico op de ontwikkeling van een infectie. Vroeger gebeurden de meeste prostaatbiopsieën via transrectale weg, waarbij de prostaat werd aangeprikt doorheen de wand van het rectum (of endeldarm). Doordat men door de darmwand heen prikte was er een reëel risico op het ontwikkelen van een infectie na de biopsie. Door het uitvoeren van prostaatbiopsieën via transperineale weg is het risico op infectie acht keer lager². Daarom beschouwen urologen deze techniek stilaan als ‘gouden standaard’ voor de diagnose van prostaatkanker.

Een prostaatbiopsie langs transperineale weg gebeurt meestal onder volledige verdoving. De diensten Radiologie campus Sint-Jan Brugge en AZ Sint-Lucas Brugge ontwikkelden een methode om deze transperineale biopsieën onder lokale verdoving uit te voeren. Dit zorgt ervoor dat deze biopsieën ambulant kunnen doorgaan op de dienst radiologie wat veel minder belastend is voor de patiënt, kostbare operatietijd vrijmaakt voor andere procedures en de totale kost voor de gezondheidszorg naar beneden haalt.

WETENSCHAPPELIJKE STUDIE

Om de accuraatheid, veiligheid en doeltreffendheid van de nieuwe techniek in combinatie met lokale verdoving te evalueren, besliste het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV een wetenschappelijke studie op te zetten. Het onderzoek duurde meer dan een jaar en in totaal werden 203 mannelijke patiënten in de studie opgenomen.
De auteurs van de studie concludeerden dat de ambulante procedure door de patiënten goed verdragen werd en dat er nauwelijks klinisch relevante complicaties waren. Bovendien  sluit de procedure aan bij de noodzaak om steeds tijds- en kostenefficiëntere procedures uit te werken, gezien de stijgende behoefte aan prostaatbiopsieën. De auteurs verwachten dan ook dat deze procedure in de toekomst deel zal uitmaken van de ‘gouden standaard’ voor prostaatkankerdiagnose.

REFERENTIES

1. De Vulder N, Gieraerts K et al. Safety and efficacy of software-assisted MRI-TRUS fusion-guided transperineal prostate biopsy in an outpatient setting using local anaesthesia. Abdom Radiol (2022). https://doi.org/10.1007/s00261-022-03745-5
2. Bennett HY, Roberts MJ, Gardiner RA. The global burden of major infectious complications following prostate biopsy. Epidemiol Infect. 2016 Jun; 144(8): 1784–1791. https://doi: 10.1017/S0950268815002885