Binnen het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV profileert de dienst Cardiologie zich als een vooruitstrevende, dynamische, maar vooral coherente eenheid. In een interview vroegen we diensthoofd dr. Yves Vandekerckhove om toe te lichten hoe de accenten in de loop der jaren verschoven zijn. Hijzelf en zijn team stellen niet alleen alles in het werk om hartpatiënten de best mogelijke zorgen toe te dienen, maar spitsen er zich ook op toe de kennisevolutie inzake hartritmestoornissen, hartklepziekten en hartverzwakking op de voet te volgen en er vanuit eigen klinisch onderzoek ook zelf toe bij te dragen.
Drie grote pijlers
“Tot een tiental jaar geleden lag de focus binnen het medische domein van de cardiologie op de ischemische hartziekte”, aldus dr. Vandekerckhove. “Deze subdiscipline maakt nog steeds een belangrijk onderdeel uit van onze activiteiten, maar de mogelijkheden qua diagnose, behandeling, opvolging en eventuele preventie van herhaling van deze coronaire pathologie staan grotendeels op punt. Omstreeks 2007, met de komst van prof. Mattias Duytschaever en prof. Rene Tavernier, verschoof het accent naar de hartritmestoornissen. Twee pathologieën die hierin sterk op de voorgrond staan, zijn voorkamerfibrillatie en plotse dood, de overkoepelende term voor alle stoornissen die kunnen leiden tot hartstilstand en overlijden.
Binnen het STEMI-netwerk krijgt elke patiënt dezelfde behandeling, waar hij ook initieel opgenomen werd.
In deze subdiscipline leggen we ons erop toe hartritmestoornissen zo vroegtijdig mogelijk te herkennen, exact te diagnosticeren en de patiënt vervolgens accuraat te begeleiden. Een derde belangrijke patiëntengroep zijn de mensen met een hartklepziekte, één van de belangrijkste oorzaken van hartverzwakking. Dit is de situatie waar zowat alle hartpatiënten uiteindelijk op afstevenen en die hen meteen een stap dichter bij overlijden brengt. Deze fase zo lang mogelijk uitstellen en zo mogelijk voorkomen, vormt één van onze hoofdtaken.”
Deze drie patiëntengroepen zijn in goede handen bij de dienst Cardiologie van het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Om geen enkele piste onbewandeld te laten, vinden op wekelijkse basis hartteamvergaderingen plaats waarin de artsen van de dienst Cardiologie het patiëntenbeleid en de vraag welke patiënten al dan niet baat kunnen hebben bij een hartheelkundige ingreep bespreken met hun collega’s van de dienst Cardiochirurgie.
Deze dienst ontwikkelde zich vanuit de chirurgie als een afzonderlijke dienst binnen het ziekenhuis, maar de complementariteit van beide diensten spreekt voor zich. Maandelijks is er bovendien coördinerend overleg tussen de diensten Cardiologie, Cardiochirurgie en Cardioanesthesie, binnen het zogenaamde Hartcentrum, om hun projecten aan elkaar af te toetsen.
De dienst Cardiologie investeert in apparatuur om echocardiografiemogelijkheden uit te breiden en te verfijnen.
Wetenschappelijk onderbouwde zorg
“We willen niet alleen de patiënten in de regio de beste zorgen bieden, maar we hebben ook de ambitie om als een referentie op te treden en de behandeling van patiënten uit een bredere geografische omschrijving positief te beïnvloeden”, zegt dr. Vandekerckhove. “Ons klinischwetenschappelijk onderzoek zorgt ervoor dat onze medische zorgen wetenschappelijk onderbouwd blijven. De onderzoeksgebieden op het vlak van ischemische hartziekten zijn grotendeels gecoverd, maar op het gebied van hartritmestoornissen, hartklepziekten en hartverzwakking valt er nog veel werk te verrichten!
Op verschillende domeinen lopen er dan ook studies op onze dienst en jaarlijks verzorgen we een twintigtal publicaties in gerenommeerde internationale medische tijdschriften. Al onze specialisten zijn betrokken bij nationale en internationale verenigingen in verschillende cardiologische takken.”“ Op onze dienst zijn continu drie assistenten in opleiding en twee of drie ‘fellows’. Dit zijn buitenlandse cardiologen die hier een aanvullend jaar opleiding kunnen volgen in het kader van de Europese EHRAaccreditatie, die aan het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV als eerste in België werd toegekend.
Onze congressen zijn ook fel gesmaakt. In de onpare jaren, tijdens onze Live Case Cardiologie Symposia – die op nationale belangstelling mogen rekenen – zenden we procedures in ons cathlab live uit in het Brugse Concertgebouw. In de pare jaren richten we onze International Electrophysiology Workshop in. We vinden het dan ook belangrijk om onze kennis te delen. Zo organiseren we lezingen en cursussen voor huisartsen en specialisten, bijvoorbeeld over elektrocardiografie en het screenen van plotse dood bij jonge sporters.”
Cardiologen uit beide campussen en uit de samenwerkende ziekenhuizen zijn welkom in het cathlab.
Technologisch hoogstaand en state-of-the-art
De continue evoluties volgen vergt ook forse investeringen. “Binnen de grenzen van de betaalbaarheid niet alleen de nieuwste technologieën in huis halen, maar ook gespecialiseerd personeel dat deze kan bedienen, is een aanhoudende evenwichtsoefening en vraagt behoorlijk wat creativiteit”, zegt dr. Vandekerckhove. “Maar onze dienst aligneert zich daarin met de visie van het ziekenhuis dat innovatieve zorg voor iedereen wil bieden. Vier jaar geleden investeerden we in een Stereotaxis, één van de vier exemplaren in België. Met deze magneetgestuurde robot kunnen we hartritmestoornissen op afstand behandelen.”
“Met behulp van een nieuw staflid, dr. Philippe Debonnaire, spitsen we ons toe op de ontwikkeling van echocardiografie en de verschillende subtakken daarbinnen: driedimensionele en inspanningsecho, alsook functionele metingen. Ook hiervoor investeren we in nieuwe apparatuur. Vijfjaar geleden startten we met percutane aortaklepimplantatie (TAVI – Transcatheter Aortic Valve Implantation) en als vierde centrum in België introduceerden we vorig jaar de MitraClip-implantatie voor mitralisklepinsufficiëntie, zodat we ook mensen die niet in aanmerking komen voor chirurgie kunnen helpen. Op dit ogenblik beschikken we over een infrastructuur van vier cathlabzalen voor hartkatheterisatie. Natuurlijk zijn de cardiologen van onze campus Henri Serruys en ook de cardiologen van alle samenwerkende ziekenhuizen welkom om hier gebruik van te maken. Om een state-of-the-art behandeling van patiënten met een acuut hartinfarct na te streven, zijn we binnen het STEMI (ST-Elevatie Myocard Infarct) netwerk ook gelinkt aan alle andere ziekenhuizen in de regio. Een goed uitgebouwde en vlot bereikbare wachtdienst is essentieel binnen dit programma.”
Met de magneetgestuurde Stereotaxis kunnen hartritmestoornissen behandeld worden zonder de patiënt zelfs aan te raken.
Resultaten en teamwerk
Het aandeel medische ingrepen dat de dienst Cardiologie in 2013 voor haar rekening nam, is indrukwekkend. Zo mag ze bij benadering 1.000 van de 20.000 PCI’s (Percutane Coronaire Interventies) die in België uitgevoerd werden op haar palmares schrijven, 130 van de 1.500 nieuwe hartdefibrillatorimplantaten en 400 van de 2.500 (dus bijna een zesde) van de ablaties van voorkamerfibrillatie.
Mede dankzij dit volume blijft de zorgkwaliteit hoog, maar de kernvereiste om dergelijke resultaten te behalen, is volgens dr. Vandekerckhove een hecht professioneel team. Niet alleen de expertise van de acht stafmedewerkers telt, maar ook de motivatie van de assistenten en fellows, de kennis en kunde van het paramedische team en de inzet van de medische secretaressen. Elke medewerker wordt nauwkeurig gescreend op een goede opleiding, de nodige ervaring en betrouwbaarheid maar vooral ook coöperatieve vaardigheden. Iedereen moet vlot op elkaar kunnen inspelen en de sfeer moet goed zitten.
De ambities van de dienst Cardiologie in het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV zijn dus niet gering. Nu en in de toekomst wil ze op constante basis hoogkwalitatieve, wetenschappelijk onderbouwde, maar betaalbare zorg aanbieden aan hartpatiënten. Het sterke team houdt de communicatie met de verwijzer op een hoog peil en profileert zich bovenal als een voortrekker in de hartzorg.
Het team van de dienst Cardiologie: v.l.n.r. dr. Luc Missault, dr. Patrick Coussement, dr. Philippe Debonnaire, dr. Yves Vandekerckhove, dr. Rene Tavernier, dr. Mattias Duytschaever, dr. Daniel Dendooven en dr. Luc Muyldermans.
